Igralište bogatih Amerikanaca: SAD su izvlačile bogatstvo sa Kube, a onda su napravile ključnu GREŠKU

Fidel Kastro i Erenesto Če Gevara su širom sveta poznati kao simboli kubanske revolucije, koja je počela kao odgovor na duboku društvenu nejednakost, siromaštvo i političku represiju pod režimom Fulhensija Batiste.  U periodu pre Kubanske revolucije, koje je kulminirala 1959. godine, američki kapital je imao dubok uticaj na kubansku ekonomiju, kontrolišući ključne sektore i značajno oblikujući društveno-ekonomski pejzaž ostrva.

Uticaj Amerike

Teme za vas

Nakon Špansko-Američkog rata 1898. godine, porazom Španije, Amerika preuzima kontrolu nad Kubom i već 1901. godine nameće takozvani Platov amandman koji joj daje pravo da se vojno mešaj u kubanske poslove i ograničava pun suverenitet Kube. Iako je Kuba stekla nezavisnost od Španije 1902. godine, ostaje pod snažnim uticajem SAD sve do pobede Kastrove revolucije 1959. godine.

Od 1900-ih do 1930-ih, američke kompanije su postepeno sticale dominaciju nad kubanskom ekonomijom ulaganjem u ključne sektore.

Dominacija u industriji šećera

Najintenzivniji razvoj je zabeležen u šećernoj industriji, koja je bila okosnica kubanske ekonomije. Američke kompaniije su već do 1920-ih pa do 1950. godine posedovale 27 odsto svih šećerana na ostrvu - 44 od 161 šećerane.

Udeo u proizvodnji je bio apsolutno predominantan - američke šećerane su, prema različitim izvorima, činile od oko 47 odsto do 60 odsto ukupne proizvodnje šećera.

Šećer je bio najvažniji izvozni proizvod Kube, što je značilo da je američki kapital direktno upravljao većinom njenih deviznih prihoda.

Rudarski sektor

Američke kompanije su takođe ulagale u rudarski sektor. Na primer, Freeport-McMoRan je preko svoje podružnice Cuban-American Manganese Corporation kontrolisala značajne rezerve mangana u blizini Santiaga, sa planovima za preradu 100.000 tona koncentrata godišnje

Kompanije poput Bethlehem Steel Corporation i American Metal Company eksploatisale su rudu gvožđa, bakra i mangana. Ovi giganti industrije su kontrolisali važne resurse u provincijama kao što su Oriente i Pinar del Río, često bez značajnog reinvestiranja u lokalne zajednice.

Železnice, koje su bile od ključnog značaja za transport šećerne trske do luka, takođe su bile pod američkom kontrolom. Najveći železnički operator bio je The Cuba Railroad Company, sa sedištem u SAD, koji je izgradio preko 3.000 kilometara pruge — primarno za potrebe plantaža i američkih kompanija.

U domenu komunalnih usluga, američka kompanija Cuban Electric Company (filijala Electric Bond & Share Company) imala je monopol nad električnom energijom u Havani i drugim većim gradovima, dok su vodovod i telefonija takođe bili u američkom vlasništvu.

U bankarskom sektoru, National City Bank of New York i First National Bank of Boston otvorile su više desetina filijala širom zemlje, nudeći kredite pretežno velikim kompanijama i bogatim zemljoposednicima, dok je lokalno stanovništvo imalo ograničen pristup finansijskim uslugama.

Kompletna kontrola

Prema procenama iz 1950-ih, američke kompanije su posedovale između 70% i 80% ukupne strane imovine na Kubi, uključujući:

90% rudnika i mineralnih resursa

80% javnih komunalnih usluga

50% železničke infrastrukture

47% - 60% proizvodnje šećera

25% bankarskih depozita

Politički uticaj i podrška režimu

Američka vlada je često podržavala kubanske lidere koji su bili naklonjeni američkim interesima. Na primer, tokom vladavine Fulhensija Batiste, američka vlada je pružala podršku njegovom režimu, uprkos autoritarnim tendencijama, zbog njegove antikomunističke politike i otvorenosti prema američkim investicijama.

Ova sveobuhvatna dominacija američkog kapitala i političkog uticaja doprinela je rastućem nezadovoljstvu među kubanskim stanovništvom, što je na kraju kulminiralo revolucijom i promenom društveno-ekonomskog sistema na ostrvu.

(Telegraf Biznis)