Neverovatno otkriće: 90 milijardi litara vode probilo led na Grenlandu

Ogromna količina otopljene vode koja se 2014. godine nakupila ispod grenlandskog ledenog pokrivača izazvala je poplavu takvih razmera da se probila nagore kroz desetine metara čvrstog leda, slomivši površinu i izbacivši vodu na otvoreno, piše ScienceAlert.

Ovo je prvi put da su naučnici dokumentovali takav fenomen na Grenlandu, što pruža nova saznanja za razumevanje kako će se ostrvo menjati dok njegov ledeni pokrivač nastavlja da se topi u more. Ujedno, ovo otkriće pokazuje koliko moćna i destruktivna može biti otopljena voda koja se skriva ispod leda.

Teme za vas

Potpuno novi fenomen

"Postojanje podglacijalnih jezera ispod grenlandskog ledenog pokrivača još uvek je relativno nedavno otkriće i – kao što naša studija pokazuje – još uvek mnogo toga ne znamo o tome kako se razvijaju i kako mogu uticati na sistem ledenog pokrivača," objašnjava glaciolog Džejd Bouling (Jade Bowling) sa Univerziteta Lankaster u Velikoj Britaniji.

"Važno je da naš rad pokazuje potrebu za boljim razumevanjem koliko često se isušuju i, kritično, kakve su posledice po okolni ledeni pokrivač."

Grenlandski ledeni pokrivač je ogromna masa leda koja prekriva veći deo ostrva, sa maksimalnom debljinom od preko tri kilometra. Ova zaleđena prostranstva sadrže ogromnu količinu vode; kada bi se u potpunosti otopila, globalni nivo mora porastao bi za procenjenih 7,4 metra.

Šta se skriva ispod leda?

Tek su nedavno naučnici uspeli da zavire ispod leda koristeći avione opremljene radarom za snimanje njegovih dubina. Ta su posmatranja otkrila složeno i dinamično okruženje. Ne samo da ispod ledenog pokrivača postoje tečna jezera, već se ona povlače i pune otopljenom vodom, ponekad uzrokujući da se led izboči nagore u fenomenu poznatom kao "vodeni mehuri".

Međutim, poplava toliko snažna da može razbiti led nešto je sasvim novo. Bouling i njene kolege otkrili su dokaze ovog neverovatnog događaja proučavajući satelitske podatke iz 2014. godine. Tokom desetodnevnog perioda, primetili su da je područje od dva kvadratna kilometra iznenada palo u nadmorskoj visini za neverovatnih 85 metara – što odgovara visini srednje velikog nebodera.

Pre ovog kolapsa, područje se podiglo za 10 do 15 metara dok ga je voda gurala nagore. Srušilo se kada se voda naglo isušila – oko 90 miliona kubnih metara.

Posledice silovite poplave

Otprilike kilometar nizvodno od basena, istraživači su pronašli još neobičnosti. Tamo je veliko područje leda postalo jako napuklo, sa velikim ledenim blokovima visokim do 25 metara nataloženim na površini. Još dalje, područje od šest kvadratnih kilometara površine ledenog pokrivača bilo je potpuno očišćeno.

"Kad smo ovo prvi put videli, pošto je bilo tako neočekivano, mislili smo da postoji problem sa našim podacima", objašnjava Bouling. "Međutim, kako smo dublje ulazili u našu analizu, postalo je jasno da je ono što smo posmatrali posledica ogromne poplave vode koja je izlazila ispod leda."

Istraživači kažu da je pukotinska zona nizvodno od basena tačka na kojoj je voda izbila ispod leda, izlivajući se i čisteći ogromno područje dok je tekla po površini. Iako su prethodna posmatranja pokazala da se otopljena voda može kretati ispod leda, ovo je prvi put da su viđeni dokazi da se probila skroz do površine.

"Ono što smo otkrili u ovoj studiji iznenadilo nas je na mnogo načina. Naučilo nas je novim i neočekivanim stvarima o načinu na koji ledeni pokrivači mogu reagovati na ekstremne unose površinske otopljene vode, i naglasilo potrebu za boljim razumevanjem složenog hidrološkog sistema ledenog pokrivača, i sada i u budućnosti," kaže glaciolog Amber Lison (Amber Leeson) sa Univerziteta Lankaster.

(Telegraf Biznis)