Čekate autobus svaki dan, a da li znate kako MORA da izgleda stajalište? Proverite vaše

Foto: Tanjug/Andrija Vukelić, Printscreen: S.glasnik

Novi pravilnik o osnovnim uslovima koje moraju da ispunjavaju autobuska stajališta na javnom putu sadrži dosta detalja za koje nikada ne biste pretpostavili da utiču na to kako mora da izgleda mesto na kome čekate prevoz.

Njime se, oizmeđu ostalog, propisuju i osnovni uslovi koje moraju da ispunjavaju autobuska stajališta .

Tako su objašnjeni i izrazi koje se tiču istih, pa za autobusko stajalište piše da je to posebno izgrađen deo puta, odnosno propisno obeležen deo kolovoza namenjen za zaustavljanje autobusa radi ukrcavanja i iskrcavanja putnika i utovara i istovara prtljaga;

2) ulaz u autobusko stajalište je saobraćajna površina sa koje se autobus isključuje sa kolovoza i ulazi u autobusko stajalište;

3) izlaz iz autobuskog stajališta je saobraćajna površina sa koje se autobus isključuje sa autobuskog stajališta i ponovo se uključuje u saobraćaj;

4) područje za zadržavanje putnika (peron) je površina između ivičnjaka predviđena za putnike, koja sa jedne strane predstavlja unutrašnju stranu autobuskog stajališta, a sa druge zaklon;

5) širina autobuskog stajališta je širina autobusa povećana za sigurnosnu udaljenost prema kolovozu i za širinu područja za zadržavanje putnika;

6) denivelisana raskrsnica je mesto na kojem se ukrštaju, spajaju, odnosno razdvajaju saobraćajni tokovi na najmanje dva puta u različitim nivoima i može biti tipa: ,,trubaˮ, ,,poludetelinaˮ, ,,detelinaˮ i ,,rombˮ.

Dimenzionisanje elemenata autobuskog stajališta vrši se na osnovu autobusa određenih propisom kojim se uređuju podela motornih i priključnih vozila i tehnički uslovi za vozila u saobraćaju na putevima, koji se smatraju merodavnim vozilima.

Autobusko stajalište na javnom putu uspostavlja se van kolovoza javnog puta.

Autobusko stajalište na javnom putu u naselju može se uspostaviti na kolovozu javnog puta, osim ako je najveća dozvoljena brzina veća od 50 km/h.

Po položaju u odnosu na trasu vangradskog puta razlikuju se dve prostorne pozicije autobuskog stajališta:

1) autobusko stajalište kao samostalni objekat na slobodnoj deonici puta, odnosno na udaljenosti od minimum 400 m od centra površinske raskrsnice ili početka izlivne rampe odnosno kraja ulivne rampe denivelisane raskrsnice;

2) autobusko stajalište u uticajnoj zoni površinske raskrsnice, u području ulivnih odnosno izlivnih rampi denivelisane raskrsnice ili u okviru pratećih sadržaja puta za potrebe korisnika.

Međusobno odstojanje autobuskih stajališta definiše se na osnovu dva kriterijuma: potrebe putnika iz neposrednog gravitacionog područja i posledice po saobraćajne tokove.

Minimalna vrednost odstojanja dva uzastopna autobuska stajališta vezuje se za nivo računske brzine puta (Vr) i to: minimalno odstojanje L min=500 m pri Vr ≤ 80 km/h, odnosno L min=700 m pri Vr > 80 km/h.

U zavisnosti od najveće dozvoljene brzine i nagiba nivelete puta, na delu puta u području približavanja autobuskom stajalištu obezbeđuje se preglednost u dužini koja je najmanje za 50% veća od minimalnog zaustavnog puta, a na delu puta iza autobuskog stajališta najmanje u dužini koja odgovara dužini minimalnog zaustavnog puta.

Foto: Tanjug/Andrija Vukelić, Printscreen: S.glasnik

Vozaču autobusa u smeru vožnje, unazad, sa leve strane zaustavljenog vozila, obezbeđuje se preglednost u dužini koja je najmanje jednaka minimalnom zaustavnom putu. Ako ta preglednost nije obezbeđena na drugi način, obezbeđuje se odvajanjem autobuskog stajališta od kolovoza puta ostrvom.

Autobuska stajališta se planiraju u parovima (sa obe strane kolovoza), osim ako prostorni ili drugi tehnički zahtevi to ne omogućavaju.

Autobuska stajališta u paru, izvan kolovoza na vangradskim putevima sa dve saobraćajne trake izvode se tako da se gledano u smeru kretanja vozila prvo nailazi na autobusko stajalište na levoj strani kolovoza, a zatim autobusko stajalište na desnoj strani kolovoza. Udaljenost između početnih tačaka ulaza u autobuska stajališta sa leve i sa desne strane kolovoza u tom slučaju iznosi najmanje 10 m mereno duž osovine puta.

Za autobuska stajališta u paru na kolovozu javnog puta u naselju, udaljenost iznosi najmanje 20 m.

Širina autobuskog stajališta je po pravilu 3 m, a ako je izdvojeno (tip A) širina kolovoza je 3,5 m sa minimalnom širinom razdelnog pojasa od 3 m.

Кod autobuskih stajališta tipa A i kod autobuskog stajališta koje se izvodi kao proširenje osnovnog kolovoza tipa B skretni uglovi izliva su oko 7° i uliva oko 10°, dok se kod autobuskog stajališta koje se izvodi kao proširenje osnovnog kolovoza tipa V primenjuju oštriji uslovi (oko 10°, odnosno 14°).

Na autobuskim stajalištima na vangradskim putevima primenjuje se zatvorena nadstrešnica sa zidovima za zaštitu putnika i sedišta za putnike od vremenskih neprilika. Nadstrešnica bez zidova može se primeniti na autobuskim stajalištima u gradskim uslovima, a kod vangradskih puteva može se primeniti samo u izuzetnim slučajevima kada je za duže čekanje pri lošim vremenskim uslovima moguće koristiti sadržaje koji se nalaze u blizini.

U cilju efikasnog i jednostavnog rešavanja odvodnjavanja površine autobuskog stajališta, najpovoljnije je locirati autobusko stajalište u nasipu.

Кod autobuskog stajališta tipa A poprečni nagib kolovoza odgovara vrednosti za pravac i nezavisno je usmeren u odnosu na poprečni nagib kolovoza puta. Za autobuska stajališta tipa B i V poprečni nagib proširenja ima isti smer kao i poprečni nagib osnovnog kolovoza, s tim da ne prelazi vrednost od 4%.

Uslovi za autobusкa stajališta u zoni rasкrsnica

Raskrsnice sa autobuskim stajalištima se osvetljavaju. Ako se autobusko stajalište izvodi u zoni površinske raskrsnice onda se za sve rangove vangradskih puteva računa sa smanjenim brzinama kretanja (Vs=0,8Vr).

Autobusko stajalište se pozicionira iza pešačkog prelaza koji služi i za pešačku vezu autobuskog stajališta.

Ne planiraju se u okviru kružne raskrsnice.

Obeležavanje

Foto: Printscreen/S. glasnik

Autobusko stajalište obeležava se saobraćajnom signalizacijom u skladu sa propisom kojim se uređuje saobraćajna signalizacija.

U zonama autobuskih stajališta lociranih na kolovozu javnog puta obeležava se puna središna linija.

Ako traka za bicikliste prelazi preko područja autobuskog stajališta, iza područja za zadržavanje putnika i nadstrešnice potrebno je, ako je moguće, predvideti biciklističku stazu.

Pešački prelaz preko biciklističke staze koji vodi na trotoar označava se u skladu sa propisom kojim se uređuje saobraćajna signalizacija.

Način obeležavanja trake za bicikliste i biciklističke staze u području autobuskog stajališta dati su u Prilogu 7, koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.

Autobusko stajalište može se opremiti natkrivenim prostorom za putnike. Natkriveni prostori za putnike oblikuju se tako da zadovolje potrebe putnika u funkcionalnom smislu i odgovaraju klimatskim prilikama područja na kojem se smeštaju.

Autobuska stajališta na državnim putevima prvog reda,akoja su izgrađena do dana stupanja na snagu ovog pravilnika, urediće se u skladu sa odredbama ovog pravilnika u roku od tri godine od dana njegovog stupanja na snagu.

Autobuska stajališta na ostalim javnim putevima, koja su izgrađena do dana stupanja na snagu ovog pravilnika, urediće se u skladu sa odredbama ovog pravilnika u roku od pet godina od dana njegovog stupanja na snagu, piše u pravilniku.

(V.B.)