Pravo na porodičnu penziju imaju i BIVŠI supružnici: PIO fond razrešio dilemu, ovo su TRI ključna uslova

Uvreženo je mišljenje da se razvodom braka prekidaju sve pravne i materijalne veze između bivših supružnika, te da se gubi pravo na bilo kakva buduća primanja koja proističu iz rada bivšeg partnera. Ipak, Zakon o penzijskom i invalidskom osiguranju predviđa važan izuzetak: pravo na porodičnu penziju mogu ostvariti i bivši supružnici, pa čak i partneri iz raskinutih vanbračnih zajednica, ali isključivo pod strogim i jasnim uslovima.

Da bi razvedeni supružnik (ili bivši vanbračni partner) mogao da aplicira za penziju preminulog, osnovni preduslov nije samo činjenica da su nekada bili u braku. Ključni dokument bez kojeg je nemoguće ostvariti ovo pravo jeste sudska presuda o izdržavanju.

Teme za vas

Tri godine braka ili zajednička deca

Samo oni kojima je sud nakon razvoda dodelio pravo na alimentaciju, odnosno izdržavanje od strane bivšeg partnera, ulaze u krug potencijalnih naslednika penzije. Međutim, to nije jedina prepreka. Fond PIO propisuje i dodatne kriterijume koji se tiču dužine trajanja zajednice.

Iz Fonda PIO za Biznis Kurir detaljno pojašnjavaju ovu proceduru:

– Pored sudske presude kojom je utvrđeno pravo na izdržavanje, pravo na porodičnu penziju supružnik iz razvedenog braka i vanbračni partner posle prestanka zajednice života vanbračnih partnera mogu ostvariti ako ispune sledeće uslove: ako je brak, odnosno vanbračna zajednica života utvrđen pravnosnažnim rešenjem vanparničnog suda trajao najmanje tri godine ili ako sa umrlim osiguranikom, odnosno korisnikom prava ima zajedničko dete, u kom slučaju se pravo ostvaruje bez obzira na dužinu trajanja braka, odnosno vanbračne zajednice utvrđene pravnosnažnim rešenjem vanparničnog suda.

Dakle, ukoliko postoje zajednička deca, uslov o trajanju braka ili zajednice od tri godine se briše.

Starosna granica: Kada udovice i udovci stiču pravo?

Pored specifičnih uslova za razvedene, važe i opšti starosni uslovi za porodičnu penziju, koji su različiti za žene i muškarce.

Da bi udovica (ili bivša supruga sa pravom na izdržavanje) ostvarila penziju, mora imati napunjene 53 godine života u trenutku smrti partnera. Izuzetak su situacije kada je ona postala nesposobna za rad pre smrti supružnika ili ukoliko obavlja roditeljsku dužnost prema zajedničkoj deci. Postoji i "prelazno rešenje": ukoliko u trenutku smrti muža žena nije imala 53, ali je imala 45 godina, pravo na penziju stiče naknadno, onog trenutka kada napuni 53 godine.

Za muškarce su uslovi nešto stroži. Udovac pravo na penziju stiče sa napunjenih 58 godina života. Kao i kod žena, pravo se priznaje i ranije ukoliko je postao nesposoban za rad pre smrti supruge ili ako se stara o zajedničkoj deci.

Kako se deli novac ako postoji druga porodica?

Jedno od najčešćih pitanja jeste koliki je iznos te penzije, posebno u komplikovanim porodičnim situacijama gde preminuli ima i novu porodicu i bivšu suprugu koju je izdržavao.

Visina čeka zavisi od broja članova porodice koji imaju pravo na isplatu.

- Iznos porodične penzije se određuje u procentu od penzije koja pripada, odnosno koja bi pripadala umrlom u momentu smrti, i to za jednog člana 70 odsto, za dva člana 80 odsto, za tri člana 90 odsto, za četiri i više članova 100 odsto. Ako pravo na porodičnu penziju imaju supružnik, vanbračni partner, supružnik iz razvedenog braka i vanbračni partner posle prestanka zajednice života vanbračnih partnera, ako im je sudskom presudom utvrđeno pravo na izdržavanje, određuje se jedna porodična penzija u visini koja pripada za jednog člana porodice i deli u jednakim iznosima - ističu u Fondu PIO.

To u praksi znači da ako pravo na penziju imaju, na primer, aktuelna supruga i bivša supruga (sa presudom o izdržavanju), one se tretiraju kao jedan korisnik. Određuje se iznos od 70 odsto penzije pokojnika, a ta suma se zatim deli na dva jednaka dela.

(Telegraf Biznis)