Hram Bogorodice i usnulih mornara: Dirljiva priča o nastanku jednog od najmanjih ostrva u Crnoj Gori

Ostrvo Gospa od Škrpjela

Jedno od najmanjih i svakako ostrvo sa najimpresivnijom istorijom nalazi se u Bokokotorskom zalivu, svega par stotina metara udaljeno od Perasta. Meštani "Venecije jadranske obale", kako svetski putnici nazivaju ovaj maleni grad pod zaštitom UNESCO, ispričaće vam dirljivu priču o nastanku jedinstvenog ostrva. 

Panorama Perasta i ostrva Sveti Đorđe i Gospa od Škrpjela

Preporučujemo

Ostrvo Gospa od Škrpjela, što na bokeljskom znači Gospa od Stene, nastalo je zahvaljujući dubokoj veri i viševekovnoj istrajnosti stanovnika malenog zaliva. Prema legendi, 22. jula 1452. godine stanovnici Perasta, braća Mortešić, na hridi u zalivu pronašli su sliku Gospe. Zadivljeni otkrićem, odlučili su da na istom mestu podignu crkvu. Tako su meštani počeli da donose kamenje i bacaju u podnožje hridi, kako bi sagradili ostrvce na kojem bi se nalazila crkva.

Staro sidro na ostrvu Gospa od Škrpjela

Vremenom, postala je tradicija da se svaki moreplovac koji se bezbedno vrati u luku zahvali Gospi tako što će doneti kamen i položiti ga u temelje stene. Potopljene neprijateljske brodove, kao i olupine svojih nasukanih, starih plovila, takođe su polagali u podnožje hridi, ne samo da bi ubrzali nastajanje ostrva i podizanje crkve, već kao svojevrsno podnošenje žrtve Bogorodici i izraz zahvalnosti za život koji im pruža. Vremenom se površina ostrva sve više širila, a ono danas se prostire na oko tri hiljade kvadratnih metara i ima oblik broda.

Crkva Gospa od Škrpjela

Crkvu Gospe od Škrpjela, po kojoj je ostrvo i dobilo ime, izgradili su Venecijanci konačno 1630. godine, a tradicija bacanja kamena u znak zahvalnosti Bogorodici i u spomen usnulih mornara, traje i dan danas. Svake godine 22. jula svi meštani Perasta i Risna barkama i brodićima okićenim zelenilom kruže oko ostrva i simbolično bacaju kamenje u vodu. Ovaj običaj nazvan je Fašinada.

Detalj sa fasade crkve

Iako su braća Mortešić planirali da sagrade pravoslavnu crkvu, tokom istorije i uplivom venecijanske kulture u ove prostore, Gospa od Škrpjela je pripala rimokatoličkoj veri. Na samom ulasku nalazi se prelepo uklesan kip Gospe i Hrista. Originalna stena oko koje je sagrađeno ostrvo nalazi se unutar crkve, iza mermernog oltara koji je 1796. godine napravio skulptor iz Đenove Antonio Kapelano, a na kome se nalazi čuvena ikona Gospa od Škrpjela, delo Lovra Dobričevića, umetnika s kraja 15. veka.

Eksponat u muzeju

Pored slike u baroknom stilu, na zidovima kapele vise i uramljene metalne pločice koje su moreplovci prinosili Gospi pred svaki odlazak na plovidbu, u nadi da će ih njena milost i dobrota zaštititi od nemirnog mora i svih nedaća na putu.

Eksponat u muzeju

U okviru crkve postoji i muzej izuzetno vrednih istorijskih eksponata -  slika, rukotvorina, predmeta iz svakidašnjeg života, oružja i oruđa koje su vernici ostavljali kao zahvalnice za ispunjenje molitvi upućenih Gospi od Škrpjela - zaštitnici bokeljskih moreplovaca.

Eksponat u muzeju

Eksponat u muzeju

Posebno je dirljiva priča o nastanku prelepog goblena koji je izvezla Jacinita Kunić-Mijović od 1803. do 1828. godine. Čekajući muža pomorca da se vrati sa dalekog puta, Jacinta je tokom 25 godina vezla goblen, a u koji je utkala i delove svoje kose, vlasi zlatne u mladosti, a srebrne u starosti...

Eksponat u muzeju

Preko puta crkve nalazi se mala kamena zgrada, u kojoj se nalazi prostorija koja se naziva Pomirbena dvorana. Ona vekovima služi da se u njoj mire zavađene strane, prijatelji i članovi porodice. Prema predanju, u njoj su sprečene mnoge krvne osvete, jer je onaj koji pristane na razgovor u njoj, zbog svetosti mesta se unapred odricao nasilja...

Stari top u dvorištu ispred Crkve

Ukoliko se i ovog leta nađete u Crnoj Gori nikako ne propustite da obiđete ovo jedinstveno ostrvo.

(M.G./Telegraf.rs)