Bez "leskovačke gruvane paprike" nema dobre mućkalice: Ivan je čuvar tradicije stare 115 godina

Foto: Toma Stevanović

Pitomo leskovačko pomoravsko selo Donja Lokošnica, sa oko 300 domova, valjda božjom voljom vešto je sakriveno u gustim vrbacima duž desne obale reke Južne Morave, udaljeno jedva 15 kilometara od centra Leskovca.

U brojnim povrtnjacima i plastenicima ovoga sela, sa kojim je svojevremeno bio oduševljen i slučajni gost pesnik Dobrica Erić, uspeva prvoklasno rano povrće, posebno autohtona sorta industrijske paprike zvane "Kozji rog".

Teme za vas

Navodno je i poznatog, preminulog pevača Demisa Rusosa, kada mu se auto pokvario na putu za Grčku, lokalni auto-servis AMSS obavestio „da se nalazi u selu sa crvenim zlatom…“, okružen brojnim nizama paprike, koje su se sušile duž fasada kuća na jesenjem suncu.

Veliku brigu za plasman autohtone paprike "Kozji rog" na domaćem i inotržištu preuzela je istoimena Zemljoradnička zadruga iz Donje Lokošnice.

Poveći broj kooperanata uzgajivača i prerađivača povrća prethodne 2022. i ove godine pristupio je ovoj zadruzi. Međutim u ovom selu su veoma uspešni oni sa sopstvenim prerađivačkim kapacitetima industrijske paprike "Kozji rog", koji su preneli slavu "Leskovačke industrijske paprike" na prostoru bivše Jugoslavije, kao i u zemljama Evropske unije...

Među njima se posebno izdvaja mladi povrtar i preduzetnik Ivan Nikolić iz ovog sela, kao uspešni nastavljač duge porodične paprikarske tradicije, duge punih 115.godina.

- Moj pradeda Dragoljub je 1908-1909.-te godine rešio da proširi svoju proizvodnju paprike i uredio vodenicu za mlevenje začinske paprike.

Imao je uzgoj začinske parike na oko pedesetak ari, na parceli duž desne obale Južne Morave. Tu na Moravi izgradio je svoju vodenicu i prilagodio je mlevenju.

Moj pradeda je kako sam saznao od svog oca i dede, prvi srpski proizvođač takozvane "Leskovačke gruvane paprike", bez koje nema dobrog roštilja ali i leskovačke Mućkalice - pričao nam je sa primetnim zadovljstom Ivan Nikolić tokom poslednje leskovačke Paprikijade - "Dani Leskovačke paprike u Donjoj Lokošnici".

Tokom poslednje poljoprivredno-turističke manifestacije "Zaboravljeni ukusi juga" više povrtara potvrdilo je da je ubrana paprika tokom 2022. i ovogodišnja (po mišljenju kontaktiranih poljoprivrednih stručnjaka iz PSSS-Leskovac), zbog dužih sunčanih dana i poveće žege sredinom godine, znatno ljuća u odnosu na ubranu pariku prethodnih godina.

Zato veruju da će ovogodišnja upakovana serija začinske paprike, čiji se najveći plasman očekuje oko ovogodišnjih verskih blagdana i slava, uticati da se tokom narednih godina povećaju površine zasađene ovim "crvenim zlatom".

U Donjoj Lokošnici paprika se prema raspoloživim pisanim izvorima gaji oko 400 godina.

Prema proceni stručnjaka iz Poljoprivredno-savetodavne stručne službe - PSSS, iz Leskovca, na području Jablaničkog upravnog okruga na otvorenom i u plastenicima, zasadi se godišnje oko 60 hiljada hektara paprike, od kojih je 70 odsto iz leskovačkih povrtnjaka.

Svake godine se u drugoj ili trećoj dekadi septembra u Donjoj Lokošnici održava tradicionalna poljoprivredno-turistička manifestracija "Dani parike" u kojoj je hit takmičenje u brzom nizanju ovog povrća.

Aleksandar koji je višegodišnji sekretar u MZ “Lokošnica“, koji je najzaslužniji za afirmaciju ovog povrtarskog sela, jednom prilikom je ispričao da se jedna gospođa iz Engleske navodno izlečila melemom spravljenim od ljute leskovačke papričice i da svake godine na njegovu adresu otuda stiže nova porudžbina...

(Telegraf Biznis/ Toma Stevanović)