Hrvatska unapređuje turističku ponudu: Porodični smeštaj "uzeli u svoje ruke", vlasnici pristali na saradnju

Čak 60 odsto svih kreveta u hrvatskom turizmu nalazi se u okviru porodičnog smeštaja. Tokom 2023. godine, Hrvatska je  imala 97.000 izdavalaca koji su nudili 109.000 objekata sa 657.000 kreveta. Na Jadranu porodični smeštaj čini četvrtinu svih kapaciteta, dok u kontinentalnoj Hrvatskoj taj udeo iznosi čak polovinu. Iako brojčano dominantan, porodični smeštaj je vrlo raznolik, često neujednačenog kvaliteta i donedavno bez jasne oznake koja bi gostima pomogla da razlikuju dobar od vrhunskog smeštaja.

Zato je Institut za turizam tokom 2023. godine sproveo obimnu analizu ovog sve značajnijeg segmenta turističke ponude. Cilj? Stvaranje osnove za uvođenje nacionalne oznake kvaliteta – sistema koji bi prepoznao, nagradio i promovisao domaćine koji nude više od osnovnog smeštaja. Jer porodični smeštaj nije samo krevet, već i ljudi, gostoprimstvo, doživljaj i lokalna priča.

Teme za vas

Analiza je bila sveobuhvatna i obuhvatila je statistike, ankete, razgovore sa izdavaocima i gostima, pa čak i poređenja sa praksama u Italiji, Austriji i Sloveniji. U online anketi učestvovalo je oko 1.200 ljudi, a organizovano je i sedam fokus grupa sa ukupno 33 učesnika – vlasnika ili pružalaca usluga u porodičnom smeštaju, uglavnom iz segmenta više kategorije (4 i 5 zvezdica). Fokus grupe su pružile dubinski uvid u stavove najangažovanijih i najiskusnijih izdavalaca, koji su prepoznali važnost diferenciranja kvalitetne ponude i izrazili želju da se izdvoje iz masovnog, često neregulisanog dela tržišta.

Isticanje najboljih

Na osnovu ove analize pokrenuta je i oznaka kvaliteta "Local Host", odnosno "Vaš domaćin", koju je nedavno predstavila Hrvatska turistička zajednica (HTZ), a koja je osmišljena kao smernica za prepoznavanje onih domaćina čija ponuda objedinjuje tradicionalno hrvatsko gostoprimstvo, očuvane lokalne običaje i odgovoran odnos prema životnoj sredini i zajednici. Oznaku mogu da zatraže svi pružaoci ugostiteljskih usluga u domaćinstvu koji, u skladu sa propisima o ugostiteljskoj delatnosti, imaju status domaćina, pod uslovom da ispune propisane kriterijume za dodelu oznake. Ti kriterijumi obuhvataju autentičnost ponude, nivo gostoprimstva, ekološku osvešćenost, kvalitet u komunikaciji i informisanju gostiju, kao i stalno usavršavanje veština domaćina.

Više o otkrićima iz velike analize ispričala je Zrinka Marušić iz Instituta za turizam.

"Osvrnuli smo se i na istraživanje TOMAS Hrvatska 2022, koje je pokazalo vrlo visok nivo zadovoljstva gostiju porodičnim smeštajem, posebno u segmentima čistoće, opremljenosti objekata i gostoljubivosti domaćina. Gosti objekata sa četiri i pet zvezdica izrazili su iznadprosečno zadovoljstvo boravkom i znatno bolje ocenili smeštajnu jedinicu u poređenju sa gostima u nižim kategorijama porodičnog smeštaja", kaže Marušić.

Dodaje da je čak 67 odsto stranih gostiju u porodičnom smeštaju već ranije posetilo Hrvatsku, što potvrđuje visoku lojalnost Hrvatskoj, ali i dobar ugled ove vrste smeštaja, naročito među porodicama i gostima iz Nemačke, Austrije i Poljske.

Pet ključnih faktora

Naglašava da je oznaka "Local Host" među izdavaocima dočekana sa vrlo pozitivnim stavom.

"Uvođenje nove nacionalne oznake kvaliteta porodičnog smeštaja ima, prema rezultatima istraživanja, podršku izdavalaca. Čak 53 odsto anketiranih izrazilo je interesovanje za učešće u programu, s izraženijom motivacijom među vlasnicima ili upraviteljima objekata visoke kategorije (4 i 5 zvezdica). Prepoznato je pet ključnih faktora uspeha takve oznake: promocija oznake kvaliteta, edukacija vlasnika objekata, osposobljenost osoba koje sprovode sertifikaciju, razumevanje sertifikacije kao stalnog procesa učenja i unapređenja ponude i redovna provera ispunjavanja uslova", kaže Marušić.

Koji su to kriterijumi?

Pa, koje uslove moraju ispuniti privatni izdavaoci da bi stekli pravo na ovu oznaku?

"Identifikovani su elementi koji pozitivno izdvajaju kvalitetnu ponudu, na primer: prisustvo i/ili lično angažovanje domaćina, održivost, autentičnost, uređenost objekta i digitalna zrelost. Ti elementi su poslužili kao osnova za oblikovanje kriterijuma oznake kvaliteta, s ciljem afirmacije pozitivnih primera i jačanja tržišne prepoznatljivosti kvalitetnog porodičnog smeštaja", objašnjava stručnjakinja.

Dodaje i šta pružaoci usluga u porodičnom smeštaju očekuju od uvođenja oznake kvaliteta.

"To su veća tržišna prepoznatljivost, bolja prodaja, jasnija diferencijacija u odnosu na nelojalnu konkurenciju, profesionalizacija poslovanja i mogućnost edukacije", ističe.

Popunjavanje praznine

Izazovi u vezi sa porodičnim smeštajem uglavnom se tiču izražene sezonalnosti – čak 90 odsto noćenja ostvaruje se u periodu jun–septembar.

"S druge strane, jedan od ključnih uvida je i snažan, iznadprosečan rast broja kreveta visoke kategorije. Tako je broj kreveta u porodičnom smeštaju sa 4 i 5 zvezdica porastao za 122 odsto u periodu od 2016. do 2022. godine, čime je neosporno potvrđen pomak ka kvalitetu", navodi Marušić.

Postojeća kategorizacija privatnog smeštaja, prema mišljenju izdavalaca, ne prati zahteve tržišta, pa se trenutno prvenstveno ocenjuju fizičke karakteristike objekta (npr. kvadratura, opremljenost), dok se aspekti kao što su kvalitet usluge, doživljaj gosta i angažovanje domaćina uopšte ne vrednuju.

"Nova oznaka kvaliteta 'Local Host' upravo popunjava tu prazninu, prepoznajući i nagrađujući ono što kategorizacija zanemaruje. Za uspeh sistema ključno je jasno komunicirati prednosti za izdavaoce, obezbediti da oznaka bude dostupna i primenljiva u praksi – i finansijski i organizaciono", zaključuje Marušić.

(Biznis Telegraf/Jutarnji.hr)