Zašto cene grejanja u Beogradu i Srbiji nisu “jednake” - i šta to znači za korisnike: Prava istina o cenama

Od početka grejne sezone 2025/2026, Beograđani su dobili novu obračunsku metodologiju za centralno grejanje - a time su i ukinute univerzalne “paušalne” cene koje su nekad bile vezane za kvadraturu. Umesto toga, u delovima grada grejanje sada ide po stvarnoj potrošnji toplotne energije.

To znači da računi više ne zavise isključivo od kvadrature, već od toga koliko je toplotne energije potrošeno u objektu. Za stan, primera radi, od 50 kvadrata, prema novom obračunu, korisnik plaća fiksni deo “instalisane snage” - oko 2.723 dinara mesečno, plus varijabilni deo prema potrošnji.  Ako je potrošnja u zgradi veća nego što je “prosečna očekivana”, račun može biti značajno veći nego pre.

Teme za vas

Istovremeno, cena toplotne energije je rastuća - u oktobru 2025. Ako se uključe fiksni i varijabilni delovi, mnogi korisnici će izmeriti povećanje na oko 6-6,4 %, što bi za stan od otprilike 60 kvadrata značilo povećanje od oko 600 dinara na mesečnom nivou.

Dakle, u Beogradu više ne postoji jednoznačna “cena grejanja za sve”. Ko i koliko plaća zavisi od zgrade, od potrošnje, i od toga da li je objekat prešao na naplatu po utrošku.

Paušal vs naplata po potrošnji - ko gubi, ko dobija

Do 2025. grejanje je u većini zgrada bilo paušalno obračunato - po zagrejanoj površini ili instaliranoj snazi.  Taj sistem je bio jednostavan, ali nepravedan prema zgradama gde su potrošnja i gubici veći; u tom slučaju stanari su plaćali “po kvadratu”, ali realno trošili više energije.

Promena na obračunu po potrošnji donosi transparentnost: ukoliko je potrošnja niska (zgrada dobro izolovana, sistema efikasan), korisnici mogu da uštede. Ali sa druge strane, u starim zgradama sa lošom izolacijom, bez merača toplote i sa većom potrošnjom, računi mogu znatno skočiti.

Takođe, po novoj metodologiji trošak se deli na fiksni deo (snaga, dostupnost sistema) i varijabilni deo (utrošena energija).

Zbog toga, nije više ključno samo koliki vam je stan, nego i koliko se grejate, kako je zgrada izolovana, da li ima merače, i koliko energetski efikasno grejanje radi. Za korisnike to može da znači i racionalizaciju potrošnje, ali može i da vodi do neočekivanih izdataka, ako su uslovi loši.

Beogradske opštine - da li se cene razlikuju zavisno od dela grada?

Evo šta pokazuju dostupni zvanični izvori za Beograd:

Prema zvaničnim podacima, za sve korisnike u Beogradu cene toplotne energije, uključujući fiksni deo i cenu po kWh, određuje jedno javno preduzeće - Beogradske elektrane.

Sistem obračuna se primenjuje na nivou zgrade ili stambene zajednice, ne radi se o razlikama prema opštinama u administrativnom smislu.

To znači da, formalno, ne bi trebalo da postoje zvanične razlike u ceni po opštinama, cena kilovata ili cena po metru kvadratnom je ista za celu teritoriju koja pokriva Beogradske elektrane.

Međutim, u praksi  se pojavljuju razlike: gradovi, zgrade i stanovi koji su prešli na obračun po potrošnji, i zgrade koje još imaju paušalnu naplatu neće imati iste račune, i tu razlike mogu izgledati kao razlike po opštinama. Na primer: u zgradama gde su uvedeni merači i gde je potrošnja realna, račun može biti manji ili veći u odnosu na druge delove grada, zavisno od potrošnje, izolacije i učestalosti grejanja.

Dakle, dok je cena koju “naplaćuje toplana” ista, iznos koji plaća korisnik može značajno da varira, ne zbog opštine, nego zbog tehničkih karakteristika zgrade i potrošnje.

Beogradska stvarnost - ista cena, različiti računi

U Beogradu danas zvanično stoji da je cena toplotne energije standardizovana i da je uniformna za sve korisnike pod okriljem Beogradskih elektrana. Ipak, prelazak na naplatu po potrošnji i razlike u izolaciji, sistemima, potrošnji  doveli su do toga da stvarni računi stanara mogu da budu vrlo različiti, pa da praktično imaju osećaj da “svaka opština ima svoju cenu”.

To znači da jedinstvena “tarifa za Beograd” više ne garantuje jednake troškove za sve i da je od toga mnogo značajnije u kojoj ste zgradi, kakva je potrošnja i izolacija.

(Telegraf Biznis)