Hrvatska jedna od najnerazvijenijih zemalja EU, bogatija je čak i Rumunija

Hrvatska je jedna od najmanje razvijenih članica EU, pokazuju podaci za 2023. koji se odnose na BDP po stanovniku, navodi zagrebački portal Index.hr.

I pored snažnog privrednog rasta posle pandemije i sustizanja proseka razvijenosti zemalja Evopske unije, ekonomski eksperti smatraju da je još dug put do tačke kada će građani Hrvatske biti ravnopravni po pitanju standarda - s prosečnim građanima EU.

Teme za vas

Krivca za takav razvoj situacije će političke stranke i njihovi simpatizeri tražiti uvek u političkim protivnicima, neki će okriviti rat u prvoj polovini 90-ih ili pak EU. Ali, prilično je jasno da je Hrvatska stagnirala prema svim ekonomskim pokazateljima.

Razvijenost Hrvatske u odnosu na prosek EU je manja od razvijenosti Rumunije i Poljske u odnosu na prosek EU, a takva dinamika je novijeg datuma. Te dve zemlje prestigle su Hrvatsku u (kako navodi Index), "izgubljenoj deceniji u kojoj su na vlasti bili i HDZ i SDP.

Foto: Shutterstock

Hrvatska ima 24 posto manji BDP po stanovniku od proseka EU. Po tome je na istom nivou kao Mađarska, što je svrstava među najmanje razvijene države EU. Gore su samo Slovačka sa 73 posto, Latvija sa 71 posto, Grčka sa 67 posto i Bugarska sa 63 posto proseka.

Najrazvijeniji su Luksemburg i Irska, više od 200 posto od razvijenosti EU. Ali tu se radi o statističkoj iluziji koja u Irskoj proizlazi iz toga što se u njoj nalaze centrale velikih međunarodnih korporacija koje veštački podižu BDP, dok je u Luksemburgu veliki broj radnika iz okolnih država koji povećavaju BDP, ali nisu stanovnici Luksemburga.

Ako se zanemare te dve države, onda su najrazvijenije Holandija (30 posto iznad proseka EU), Danska (28 posto iznad proseka EU) i Austrija (23 posto iznad proseka EU). Neformalni motor ekonomije EU i zemlja koja je odgovorna za trećinu izvora izvan EU, Nemačka, ima 15 posto veći BDP.

Francuska, druga najveća ekonomija EU, skoro je savršeno na proseku EU (1 posto iznad), što je veliko relativno nazadovanje u protekle dve decenije, s obzirom na to da je 2002. imala 18 posto veći BDP po stanovniku od proseka EU.

Od nje je gora Italija, koja je pala ispod proseka EU (97 posto), a u drugoj polovini 90-ih je imala 25 posto veći BDP po stanovniku od proseka EU.

Od država koje su nastale raspadom Jugoslavije najuspešnija je Slovenija, koja je sa 77 posto proseka razvijenosti EU 1995. došla na 91 posto 2023. Hrvatska je 1995. imala BDP po stanovniku 45 posto proseka EU, prošle godine 76 posto.

Foto: Shutterstock

Posle petooktobarskih promena Srbija je bila na 27 posto, dok je 2022. bila na 44 posto, što jasno ukazuje na snažan oporavak i pored dve izgubljene Kovid godine.

Severna Makedonija je na istom nivou, ali je "krenula" sa boljim procentom (28%), a BiH je na samo 35 odsto. Crna Gora je prve godine nezavisnosti (2006) imala 36 odsto proseka, da bi 2022 bila na 50 odsto u odnosu na prosek EU. 

Dok je Hrvatska 2018. bila na istom nivou relativne razvijenosti kao 2008. (ali sa mnogo većim javnim dugom od 38 milijardi evra, u odnosu na 18 milijardi deset godina ranije), u istom razdoblju se Mađarska približila proseku EU sa 64 posto na 71 posto, Poljska s 56 posto na 71 posto, Estonija sa 70 posto na 82 posto, Rumunija s 52 posto na 66 posto.

Prve četiri godine tog razdoblja je na vlasti bila koalicija HDZ-a, predvođena prvo Ivom Sanaderom, a zatim Jadrankom Kosor. Zatim su došle četiri godine SDP-ove koalicije i premijera Milanovića. Ta faza završava krajem 2015. (tehnički 22. siječnja 2016.), a 2015. je i prva godina rasta BDP-a Hrvatske od 2008.

(Telegraf Biznis)